Badania epidemiologiczne potwierdzają codzienne obserwacje, że wiele dzieci bywa przez dłuższe okresy smutne i przygnębione.

Historycznie długo negowano depresję dziecięcą , lecz obecnie możliwość wystąpienia epizodu depresji u dzieci nie pozostawia wątpliwości. Należy jednak pamiętać, że w różnych przedziałach wiekowych obraz depresji zabarwiony jest odmiennymi cechami, które wynikają z wieku dziecka.

Jednak podstawowe objawy składające się na obraz depresji obecne są zawsze:

• obniżenie nastroju (z dominującą niemożnością przeżywania przyjemności, radości, szczęścia),
• zmniejszenie zainteresowań i aktywności, do zupełnego wycofania się z dotychczasowych aktywności
• obserwowana przez otoczenie zmiana apetytu i/lub masy ciała (lub brak oczekiwanego przyrostu tejże)
• zaburzenia snu (od bezsenności do nadmiernej senności)
• spowolnienie lub pobudzenie,
• utrata energii,
• poczucie beznadziejności lub nieadekwatne poczucie winy,
• trudności w koncentracji uwagi, zaburzenia pamięci
• nawracające myśli o śmierci i samobójstwie , co zwłaszcza w przypadku adolescentów stanowi realne zagrożenie wobec impulsywności zachowań wpisującej się w charakterystykę tego okresu

Odnosząc te objawy do dzieci i młodzieży obserwujemy jako wyraz depresyjności:

• liczne, zmienne, niespecyficzne skargi somatyczne (bóle głowy, brzucha, mięśni itp.);
• niejednokrotnie gorsze wyniki w nauce, ucieczka przed wysiłkiem, bywa , że nieobecności w szkole na tyle częste, że stanowi to zagrożenie dla kariery uczniowskiej
• wybuchy niezrozumiałego rozdrażnienia lub płaczu, krzyku, „pretensji", rozżalenia
• zmniejszenie do utraty zainteresowania przyjaciółmi, spędzaniem z nimi czasu;
• problemy w kontaktach z ludźmi, niejednokrotnie prowadząc e do wyizolowania;
• obawy przed nieakceptacją i odrzuceniem przez grupę;
• nadwrażliwość, drażliwość;
• częste negatywne wypowiedzi na swój własny temat, zachowania autodestrukcyjne;
• • zachowania ryzykowne (w tym też związane z używaniem alkoholu i narkotyków)

Myśląc o przyszłości zawsze warto zastanowić się, gdy u dziecka pojawiają się objawy podobne do wyżej wymienionych. Warto wówczas skorzystać z pomocy specjalisty, który pomoże ustalić przyczynę obecności objawów i zaproponuje odpowiednią formę wsparcia i pomocy dla dziecka. Aby rozwiać ewentualne niepokoje należy wspomnieć, iż pierwszym wyborem terapeutycznym zwykle są działania psychoterapeutyczne, a leczenie zawsze ma charakter kompleksowy.

Szpital Dziecięcy im św. Ludwika w Krakowie służy wszelką pomocą i przypomina o funkcjonującej w szpitalu Poradni Zdrowia Psychicznego. Pracujący w niej specjaliści chętnie podejmą działania mogące przywrócić radość dziecku. Zapraszamy też do nowego Małopolskiego Centrum Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży.
...............................................
Autor dr Joanna Boroń Zyss jest Kierownikiem Oddziału Psychiatrii Dziecięcej w Wojewódzkim Specjalistycznym Szpitalu Dziecięcym im. św. Ludwika w Krakowie. Jest również lekarzem konsultantem w Krakowskim Ośrodku Terapii. Od ponad 20 lat pracuje w zawodzie.